Trong khi Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi các chính phủ trên toàn thế giới cấm hương vị vape, dữ liệu thực tế lại cho thấy các lệnh cấm như vậy là phản tác dụng và sản phẩm vape giúp giảm tỷ lệ hút thuốc.

Tháng trước, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban hành một tuyên bố kêu gọi các chính phủ trên toàn thế giới cấm các sản phẩm và hương vị vape, một động thái đánh dấu sự leo thang trong chiến dịch chống lại các sản phẩm vape của WHO. Lặp lại quan điểm của các chuyên gia giảm tác hại thuốc lá (THR) trên toàn thế giới, Liên minh Vapers Thế giới (WVA) nhắc lại rằng lập trường của WHO không chỉ sai lầm mà còn xa rời khoa học.

Giám đốc WVA Michael Landl nhấn mạnh rằng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vape có hương vị làm tăng cơ hội cai thuốc lá thành công lên 230% so với các loại vape không có hương vị. WVA cũng đề cập đến nghiên cứu cho thấy vape ít độc hại hơn thuốc lá 95% và hiệu quả hơn trong việc giúp người hút thuốc bỏ thuốc so với các phương pháp truyền thống như kẹo cao su và miếng dán. Theo lập luận của các chuyên gia THR, việc hạn chế hoặc cấm tiếp cận với hương vị vape sẽ phá hoại các nỗ lực y tế công cộng và dẫn đến thiệt hại không đáng có.

Landl cho biết đề xuất của WHO là một sự bỏ bê trắng trợn nhiệm vụ bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mô tả đây là một động thái thụt lùi có khả năng sẽ khiến mọi người quay trở lại hút thuốc. WVA kêu gọi các nhà hoạch định chính sách y tế toàn cầu từ chối khuyến nghị của WHO và áp dụng cách tiếp cận cân bằng, dựa trên bằng chứng hơn để quản lý vape.

Liên minh ủng hộ các chính sách tôn trọng quyền và lựa chọn của người trưởng thành hút thuốc, đồng thời giải quyết hiệu quả vấn đề sử dụng vape ở thanh thiếu niên mà không cần dùng đến các biện pháp đảo ngược lợi ích đạt được trong việc cai thuốc lá. Nhóm cũng kêu gọi các quyết định dựa trên khoa học và bằng chứng thực tế, thay vì dựa trên những nỗi sợ hãi vô căn cứ và hoảng loạn xã hội.

Một chiến lược có hiệu quả thực tế

Trên thực tế, cách tiếp cận tương phản dựa trên khoa học của Vương quốc Anh, đã mang lại kết quả tích cực đáng kinh ngạc. Vào năm 2021, Cơ quan Quản lý Thuốc và Sản phẩm Chăm sóc Sức khỏe đã thông báo rằng bất kỳ sản phẩm vape nào được phê duyệt (không có hạn chế về hương vị) sẽ được cung cấp cho các bác sĩ kê đơn. "Mở cửa cho một loại thuốc lá điện tử được cấp phép theo quy định của NHS có khả năng giải quyết sự chênh lệch rõ rệt về tỷ lệ hút thuốc trên toàn quốc, giúp mọi người ngừng hút thuốc bất kể nơi chốn và xuất thân", Bộ trưởng Y tế Sajid Javid cho biết vào thời điểm đó.

Trong khi một nghiên cứu năm 2022 của Đại học East Anglia (UEA), đã chỉ ra rằng việc cấp phiếu giới thiệu thuốc lá điện tử thông qua Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) có thể giúp ngay cả những người hút thuốc lâu nhất nhất cũng bỏ thuốc lá. Hợp tác chặt chẽ với các bác sĩ đa khoa và dịch vụ cai thuốc lá điện tử của NHS, để đánh giá chương trình phiếu mua hàng vape thí điểm được sử dụng để giúp những bệnh nhân đã cố gắng và không bỏ được hút thuốc trong quá khứ, các nhà nghiên cứu của UEA đã phát hiện ra rằng 42% số người hút thuốc được kê đơn sử dụng thuốc lá điện tử, đã có thể bỏ thuốc trong vòng một tháng.

Chương trình thí điểm bao gồm 668 người tham gia được giới thiệu để nhận phiếu mua hàng vape có thể đổi lấy bộ vape từ một cửa hàng vape địa phương. Trong số này, 340 người đã đổi phiếu mua hàng của họ, cùng với đó họ được tư vấn về nồng độ nicotine và hương vị của tinh dầu, ngoài sự hỗ trợ từ Smokefree Norfolk. Sau thành công của thí điểm, chương trình đã được triển khai trên toàn quốc, đạt được tỷ lệ cai thuốc lá thành công chưa từng có.

"Chương trình này cho phép 42% những người hút thuốc thường xuyên đã đổi phiếu mua vape đã bỏ hút thuốc thành công sau bốn tuần. Điều này đặc biệt quan trọng vì nó đã giúp những người đã cố gắng và thất bại trong việc bỏ hút thuốc nhiều lần tránh xa thuốc lá", giáo sư Caitlin Notley, chuyên gia nghiên cứu và nghiện ngập, từ Trường Y Norwich của UEA cho biết.

Dữ liệu thực tế đã chứng minh rằng lệnh cấm hương vị không hiệu quả

Trong khi dữ liệu gần đây từ California, nơi lệnh cấm hương vị được thiết lập vào năm 2020, đã xác nhận nó không hiệu quả. Một nghiên cứu gần đây được công bố vào ngày 7/11 trên tạp chí Tobacco Control cho thấy nhiều người tiêu dùng ở California hiện đang mua thuốc lá và vape có hương vị trực tuyến. Các phát hiện chỉ ra rằng các truy vấn mua sắm cao hơn 194% và 162% so với ước tính đối với thuốc lá điếu và các sản phẩm vaping tương ứng sau khi luật có hiệu lực.

Hơn nữa, phù hợp với cảnh báo của các chuyên gia THR, lệnh cấm đã thúc đẩy thị trường chợ đen các sản phẩm có hương vị địa phương, và kết quả là thị trường vape của Hoa Kỳ, hiện được định giá 7 tỷ đô la, hiện đang phải đối mặt với những thách thức trong việc kiềm chế dòng vape có hương vị trái phép.

*** (THR) Tobacco Harm Reduction : Giảm tác hại thuốc lá